Buurtsportcoaches vervullen in vele gemeenten belangrijk werk in het stimuleren van sport en een actieve leefstijl bij diverse doelgroepen. Hoeveel inwoners zij bereiken en of de activiteiten effectief zijn, was altijd lastig te meten. Daar is met het Buurtsportcoach Kompas, ontwikkeld door Clever Sports, verandering in gekomen. In Harderwijk ziet Lisette Buis van GA! Harderwijk dat deze monitoringtool het werk van buurtsportcoaches makkelijker maakt, zonder dat het ze veel extra moeite kost.
Gezond Actief Harderwijk, kortweg GA! Harderwijk, is sinds vorig jaar de parapluorganisatie voor alle sport- en cultuur/coaches in Harderwijk. Hiervoor waren de buurtsportcoaches in dienst bij verschillende organisaties uit de zorg, onderwijs, cultuur en de gemeente. “Om dat meer te centraliseren, zijn we gaan kijken of we het werk van die coaches in en stichting konden onderbrengen, waarbij we ook meer de regie kunnen voeren over wat we doen. De gemeente is nog steeds onze grootste opdrachtgever en onze grootste geldschieter. We krijgen gemeentelijke subsidies om gemeentelijke doelstellingen te realiseren, legt team coördinator Lisette Buis uit.
De stichting kan nu ook zelfstandig andere opdrachten aannemen. Scholen huren via GA! Harderwijk bijvoorbeeld vakleerkrachten in en met het COA wordt ook direct geschakeld om sportactiviteiten te organiseren voor minderjarige vluchtelingen in het AC in Harderwijk.
Testfase voor gemeenten
Doordat zij net als stichting waren gestart, zocht Buis een tool waarmee ze hun brede pallet aan activiteiten makkelijk kan monitoren “Dat hadden we nog niet. We hielden wel aantallen bij over activiteiten en welke doelgroepen, maar eigenlijk was dat allemaal verspreid. Bij en inspiratiesessie van de Gelderse Sport Federatie hoorde ik voor het eerst over het Buurtsportcoach Kompas. Toen dacht ik: dat zou iets voor ons kunnen zijn.” Toen vorig jaar een testfase voor gemeenten werd opgezet, stroomde GA! Harderwijk daarna gelijk in. “Voor de zomer hebben we al een aantal activiteiten gekozen om in het Kompas te zetten om te kijken of het voor ons werkt. Vervolgens konden we dat daarna gaan bijschaven. De organisatie is flexibel en volop in beweging, dus we zien altijd kansen en verbeterpunten.” Als start werden na de zomer van 2021 alle activiteiten van GA! Harderwijk in het systeem opgenomen om een compleet beeld te krijgen “We hebben daarna een aantal sessies gehouden om aan het Kompas te wennen. Dertien coaches werken er nu mee.
“ALS JE ZIET DAT ACTiVITEITEN IN EEN WIJK HEEL GOED GAAN, DAN KUN JE DIE EEN JAAR LATER HERHALEN. JE KUNT WIJKVERSCHILLEN GAAN BEKIJKEN EN KIJKEN WAARDOOR EEN ACTIVITEIT INZAKT”
Lisette Buis (GA! Harderwijk)
Je hebt dan toch met verschillende mensen te maken. De een draait zijn hand er niet voor om en een ander zit nog even te zoeken hoe je dat het beste kunt doen. “Het was ook even zoeken welke gegevens ze binnen het team belangrijk vonden om op te halen. “Het kompas heeft meer functionaliteiten dan waar wij nu op inzetten. Je kunt bijvoorbeeld ook tevredenheid en ervaren effectiviteit meten Wij hebben nu gezegd: als beginnende stichting zetten we vooral in op de aantallen deelnemers. Daarbij moet je ook al bepaalde labels aanmaken, zoals de rol die je hebt en met welke doelgroep je bezig bent. We meten zo al meer dan we voorheen wisten.”
Even QR-code scannen
Buis vindt het belangrijk om het gebruik van het nieuwe meetinstrument behapbaar te houden voor de buurtsportcoaches en zeker ook voor de deelnemers. “We hebben daarom gekozen om mondjesmaat bij meer activiteiten nu uit te vragen wat het deelnemers voor meerwaarde heeft gebracht dat ze hebben meegedaan.” Bij een eerste proef heeft Buis al gezien dat deelnemers daarbij niet overvraagd worden “Dat is goed geregeld en heel toegankelijk. Ze hebben ingebouwd dat je en QR-code kunt laten scannen. Dus de buurtsportcoach kan deelnemers vragen om even die code te scannen met hun telefoon om een paar vragen in te vullen. De belasting voor deelnemers vind ik daardoor echt meevallen.”
De buurtsportcoaches krijgen door het gebruiksvriendelijke dashboard snel meer inzichten over hun activiteiten. Daar ligt volgens Buis ook een valkuil. “Hoe meer informatie je ophaalt hoe meer je daar mee wil doen. Je krijgt hele mooie radartjes: alles wat goed is slaat naar groen en wat minder is naar rood. Dan wil je daar ook wat mee don. Als je vraagt aan deelnemers of een activiteit heeft bijgedragen aan dat ze lekkerder in hun vel zitten, dan wil je mogelijk iets met de resultaten in een volgend blok. Dat hebben we nu nog even geparkeerd om het voor iedereen behapbaar te houden.”
Analyse op groot scherm
Als team coördinator stimuleert ze het gebruik van Kompas bij de buurtsportcoaches. “We hebben elke zes weken een overleg met alle coaches en dan bespreken we hoe het gaat, waar ze tegenaan lopen en wat wel of niet lukt met het invullen van het Kompas.” Buis wil het totaaloverzicht wat zij heeft door het dashboard ook graag gaan delen in dat teamoverleg. “We hebben een groot scherm op ons kantoor en het lijkt mij leuk daar een print screen op te laten zien van onze score. We zijn allemaal van nature een beetje competitief. Is het dan niet mooi om te kijken: bij jou liep die activiteit in die wijk goed en bij mij niet, hoe komt dat? We proberen het gebruik zo meer aan te wakkeren. Daar leent Buurtsportcoach Kompas zich perfect voor.”
Om wijkverschillen in de activiteiten te kunnen bespreken, moest het Kompas wat worden aangepast. Dat was geen probleem, merkte Buis. “Je merkt dat het een tool is die volop in ontwikkeling is en waar met je mee wordt gedacht. Als je met zoiets begint, ga je gewoon aan de slag en als je er een beetje in zit dan kom je erachter dat dingen anders kunnen.”
In september begonnen ze met het invoeren en bijhouden van gegevens en vanaf januari zijn ze daar een verbeterslag in gaan maken met bijvoorbeeld aparte codes voor de wijken. “We willen zo per kwartaal gaan kijken hoe het gaat in een wijk. “Als je ziet dat een aantal activiteiten in een wijk heel goed gaan dan kun je die een jaar later herhalen. Je kunt wijkverschillen gaan bekijken en kijken waar het aan ligt dat een activiteit wat inzakt qua deelnemersaantallen. Is dat het tijdstip, de locatie of de trainer?” De buurtsportcoaches kunnen volgens haar ook veel leren uit de ranking die deelnemers aan een activiteit meegeven. “Dan kun je ook gemakkelijker het gesprek aangaan met degene die de les geeft en dan samen kijken hoe het eventueel anders of beter kan. Het zou leuk zijn als je straks kunt zien: die leraar heeft vijf sterren gekregen en een ander maar drie, waar ligt dat dan aan? Wij werken ook veel met studenten en ik denk dat je hem hiermee ook kan helpen in hun groei.
Uit de ervaringen van de buurtsportcoaches heeft het werken met het Kompas al voor en grote verandering gezorgd. “We hadden altijd alleen maar inschrijfcijfers. Nu krijgen ze een pop-up als ze een activiteit hebben gegeven en dan vul je je deelnemersaantallen in. Dat maakt het voor de coaches direct inzichtelijk, maar de coaches zijn zich ook meer bewust van die aantallen.
“JE BENT JUIST NIEUWSGIERIG NAAR DE MENSEN VOOR WIE BEWEGEN NIET ZO VANZELFSPREKEND IS. WAT HEEFT HET BEWEGEN VOOR HEN BIJGEDRAGEN?”
Lisette Buis (GA! Harderwijk)
Buurtsportcoaches beschermen
Dit jaar zal GA! Harderwijk stapsgewijs meer informatie verzamelen met het Buurtsportcoach Kompas. Buis ziet vooral kansen bij activiteiten voor kwetsbare senioren of mensen die meedoen aan GLI’s. “Bij die senioren vind ik de informatie over wat een activiteit heeft bijgedragen aan je leven waardevoller dan bij een kind van vijf die een aantal weken meedoet met voetballen. Zij vinden alles leuk en fantastisch.
Je bent juist nieuwsgierig naar de mensen voor wie bewegen niet zo vanzelfsprekend is. Wat heeft het bewegen voor hen bijgedragen? We hebben een aantal coaches die met die doelgroepen werken en voor hen is dat nog interessanter.” Die volgende stap zal in overleg met het team in het volgende schooljaar genomen worden, verwacht Buis.
We moeten onze coaches ook beschermen Het is hun taak om voor toffe lessen te zorgen. Daar moeten ze voor staan en ook voor hun uitstraling op deelnemers. Bij dit soort extra dingen denken zij misschien daar komt zij weer. Ik ga dat daarom nog even besparen. Zo blijft het behapbaar.” Buis zit zelf al tien jaar in het werkveld van buurtsportcoaches en ze moet toegeven dat monitoring en evaluatie toch echt een ander vak is. “Hoe ga je om met data die je ophaalt? Ik vind dat al lastig, maar het is al helemaal niet het vak van de coaches die in de praktijk zitten. Dan is zo’n tool als het Buurtsportcoach Kompas heel handig. We werken allemaal graag op onze telefoon, dus na je activiteit kun je gelijk die site erbij halen, gegevens inkloppen en dan ben je er vanaf. Zo makkelijk moet het ook zijn. Op die manier gaan we stap voor stap mee.
Artikel is eerder gepubliceerd in Sport & Gemeenten